Nhắc đến cây nho, nhiều người vẫn nghĩ đến vùng đất Ninh Thuận hay Tây Ninh đầy nắng gió. Tuy nhiên, hiện nay, có một nông dân ở khu phố Bình Chương, phường Hoài Đức (TX Hoài Nhơn)là người đâu tiên đã trồng thành công nhiều giống nho ngoại nhập, trong đó có giống Hạ đen, mở ra triển vọng mới trên vùng đất ven sông Lại này.

      Đến tham quan vườn nho của ông Phùng Bá Thân (1966) tọa lạc bên cạnh bờ Nam sông Lại giang thơ mộng, được biết từ đầu tháng 6/2023 đến nay, vườn nho của ông đã thu hút người dân cùng khá nhiều bạn trẻ trong và ngoài địa bàn đến tham quan học hỏi, trải nghiệm. Sau gần 2 năm trồng và chăm sóc kích thích 60/340 gốc nho Hạ đen, Mẫu đơn; Ngón tay đỏ cho vụ trái chiếng đầu tiên khoảng 1,5 tạ nho các loại với mục đích chủ yếu là phục vụ khách đến tham quan chụp ảnh check-in trong vườn nho của gia đình mình. Chị Nguyễn Thị Ngà, ở phường Bồng Sơn tâm sự: “Đến thăm vườn nho của ông Thân, tôi rất ấn tượng vì đây là lần đầu tiên ở quê mình trồng thành công được một vườn nho khá công phu bài bản mà trước đây chỉ có ở vùng đất Ninh Thuận hoặc nơi khác; chất lượng khi ăn vào có hương vị rất ngon, mọi người đều khen ngợi”. Có thể nói, đến thời điểm hiện nay ông Thân là người đầu tiên ở thị xã Hoài Nhơn đưa các giống nho về trồng ở địa phương bước đầu đã cho những tín hiệu khả quan.

     Ông Thân kể, từ năm 2019 trở về trước, ông là chủ sở hữu của 8 chiếc máy gặt và hàng năm đội quân “nông dân” của ông đi khắp các tỉnh thành từ Bắc vào Nam gặt lúa thuê. Trong một lần đến tỉnh Bắc Giang ông nhìn thấy một trang trại trồng nho khá quy mô, ông xin vào tham quan, tìm hiểu và được biết đây là Trại thực nghiệm của Trường Đại học Nông lâm Bắc Giang. Trang trại có trên ngàn gốc nho, mỗi dây nho treo lũng lẵng những chùm nho mọng nước khiến “máu” nhà nông trong ông trổi dậy và ông đã ấp ủ nuôi dưỡng ý định trồng nho từ đó.

     Sau nhiều năm làm dịch vụ gặt thuê, khi nhận thấy thị trường máy móc phục vụ sản xuất nông nghiệp đang trong giai đoạn “bảo hòa” ông nhạy bén bán lại toàn bộ máy gặt của mình để tiến hành đầu tư trồng nho. Vốn là nông dân dám nghĩ, dám làm, đặc biệt rất giỏi chăn nuôi, trồng trọt, để chọn cây trồng phù hợp với thổ nhưỡng quê nhà, đảm bảo nguồn vốn đầu tư, ông vào viện nghiên cứu bông và phát triển nông nghiệp Nha Hố - Ninh Thuận tìm hiểu các giống nho và tham quan các vườn nho của người dân trồng chuyên nghiệp nơi đây. Tuy nhiên các giống nho này chỉ thích hợp với vùng đất cát nên việc trồng chăm sóc theo một quy trình riêng so với những vùng đất khác nên không thể đưa các giống nho tại đây về trồng. Đến tháng 10/2021, ông quay ngược ra Trại thực nghiệm của Trường Đại học Nông lâm Bắc Giang học hỏi kỹ thuật và mua 340 cây nho giống, trong đó, 280 gốc Hạ đen còn lại là các giống Mẫu đơn; Ngón tay đỏ, Hồng ngọc giá mỗi cây từ 350 - 380 ngàn đồng về trồng trên diện tích 0,4ha đất vườn nhà theo quy cách: cây cách cây 1m, hàng cách hàng 2,5m. Theo ông Thân, nho là giống “khó tính”, để bảo đảm cho cây sinh trưởng phát triển đồng bộ theo đúng chu kỳ cần phải thực hiện nghiêm ngặt kỹ thuật trồng, chăm sóc mới có thể mang lại thành công. Khi nho bước vào thời kỳ kết trái phải thường xuyên theo dõi cắt tỉa đúng phương pháp kỹ thuật thì cây mới có thể cho ra nhiều hoa và đậu quả như mong muốn.

     Để có được vườn nho phát triển đồng đều, gốc nho bụ bẫm, hệ thống mái che vững chắc như ngày hôm nay, nhất là hạn chế việc bị ngã đỗ trong mùa mưa bão, ông Thân đã bỏ ra gần 400 triệu đồng để san lấp mặt bằng theo độ nghiêng nhẹ đảm bảo thoát nước, khi xuống giống, trên mỗi luống trồng, ông sử dụng máy đào mini múc rãnh theo chiều dài, sâu 08m kiềng chân đế bằng sắt đổ trực tiếp các trụ bê tông, bên trên thiết kế mái che theo dạng nhà màng, vòm đan bằng thép cọng, bao phủ bằng nhựa PE để ngăn nước mưa, sương muối chống cháy lá non cùng hệ thống tưới nhỏ giọt tự động đảm bảo độ ẩm thích hợp. Đặc biệt, cây nho (nói chung) yêu cầu cao về độ ẩm nhưng lại “dị ứng” với ngập úng nên phải nâng luống trồng cao hơn mặt bằng xung quanh từ 0,4 – 0,5m cây mới phát triển tốt nhất.

     Ảnh: Ông Thân đang chăm sóc cho vườn nho

    Tiếp thu kỹ thuật, kinh nghiệm từ 2 lần tập huấn trồng nho tại Vĩnh Yên, Vĩnh Phúc và Hải Dương, ông Thân bộc bạch: “Vòng đời sinh trưởng cho trái của cây nho có thể kéo dài từ 15 đến 20 năm nếu như được chăm sóc tốt, đúng kỹ thuật. Thời kỳ đầu, để cây nho đủ sức khỏe, đúng độ cho trái mà không bị kiệt sức, tốt nhất là sau 2 năm xuống giống mới kích hoạt cho nho đâm hoa,kết trái. Bên cạnh đó đất trồng cần có độ PH thích hợp, nhiều chất dinh dưỡng, nhất là canxi, kali và magiê, nên sử dụng các loại phân chuồng oai mục đã diệt khuẩn. Thực hiện đúng quy trình như vậy, cây nho không bị ép cho ra trái khi chưa đúng độ giúp cây tích tụ được dinh dưỡng phát triển bền vững cho năng suất cao những năm tiếp theo.

   Một số gốc nho Hạ đen, Mẫu đơn, Móng tay đỏ đã cho những chùm quả đầu tiên sau 2 năm trồng

     Theo ông Thân, vụ trái chiếng đầu cho năng suất theo đúng quy trình chăm sóc giúp tôi đúc kết được thêm nhiều kinh nghiệm, những ưu, khuyết thực tế ngay tại vườn nho của mình để làm tốt hơn nữa cho những vụ tiếp theo. Theo kế hoạch, từ nay đến cuối năm 2023, ông sẽ tập trung mọi nguồn lực đầu tư chăm sóc cắt tỉa, điều tiết sinh trưởng cho toàn bộ gốc nho hiện có cho trái đồng bộ vào dịp tết Giáp Thìn 2024 .

     Ông Nguyễn Bá Ngọc, Phó Chủ tịch UBND phường Hoài Đức nhận xét: “Dù kết quả mới chỉ là bước đầu nhưng đối với ông Thân, một nông dân đã mạnh dạn đầu tư hàng trăm triệu đồng để đưa các giống nho về trồng thành công trên vùng đất mà trước giờ vẫn chưa có một tổ chức, cá nhân nào thử nghiệm. Thời gian tới, nếu sản lượng nho của ông cho thu hoạch đạt nhiều kết quả mỹ mãn, địa phương sẽ đàm phán kết hợp với ông tổ chức cho người dân tham quan học hỏi khuyến khích các hộ có điều kiện tiếp tục xây dựng thêm nhiều vườn nho trên địa bàn, góp phần phát triển các mô hình nông nghiệp xanh, bền vững nâng cao thu nhập, giá trị sản xuất trên một đơn vị canh tác”.