Sáng ngày 12.2.2025, Thị ủy - HĐND - UBND - UBMTTQVN thị xã Hoài Nhơn đã tổ chức lễ đón nhận Bằng xếp hạng di tích cấp tỉnh “Mộ và Nơi tưởng niệm Cống Quận công Trần Đức Hòa” và Phát động phong trào trồng cây Tết Ất Tỵ 2025. Về dự lễ có đồng chí Nguyễn Thị Phong Vũ – UVBTV Tỉnh ủy, Trưởng Ban Ban dân vận Tỉnh ủy, Chủ tịch UBMTTQVN tỉnh, Phó Bí thư thường trực Đảng ủy các cơ quan Đảng tỉnh, Tạ Xuân Chánh – Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao tỉnh, lãnh đạo các sở ngành của tỉnh.

      Về phía lãnh đạo thị xã Hoài Nhơn có các đồng chí Phạm Trương – Tỉnh ủy viên, Bí thư thị ủy, Chủ tịch HĐND thị xã, Võ Ngọc Bình – Phó Bí thư thường trực thị ủy, Lê Đăng Tuấn – Phó Bí thư thị ủy, Chủ tịch UBND thị xã, các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo thị xã Hoài Nhơn qua các thời kì, lãnh đạo các ban ngành đoàn thể trên địa bàn thị xã, lãnh đạo các xã phường, Khu phố Ngọc Sơn Bắc cùng hậu duệ các gia tộc Đào Duy, Trần Đức và Lê Đại Lang.

     Cống Quận công Trần Đức Hòa người xã Bồ Đề, huyện Bồng Sơn, phủ Quy Nhơn (nay thuộc thị xã Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định) là con nhà tướng dưới thời chúa Nguyễn, ông nội là Trần Ngọc Trách làm quan cho nhà Lê, được tặng Vinh lộc Đại phu. Cha là Trần Ngọc Phân cũng làm quan cho nhà Lê, đến chức phó tướng ở dinh Quảng Nam. Trần Đức Hòa được tập ấm (thừa hưởng) chức Hoằng tín Đại phu, sau làm Đô Chỉ huy sứ quyền nhiếp vệ Cẩm y, nhờ có công trạng lớn nên được các chúa Nguyễn phong tặng giữ chức Khám lý phủ Quy Nhơn, tước phong Cống Quận công, tương đương với người đứng đầu tỉnh hiện nay. Ông là người có tài, không những biết vỗ an dân chúng, phát triển kinh tế, giữ vững an ninh quốc phòng, đảm bảo hậu phương phía Nam mà còn mưu tính đại sự cho nghiệp bá vương, kinh bang tế thế nên được chúa Nguyễn rất trọng dụng. Trong thời gian nhậm chức Khám lý phủ Quy Nhơn, ông có công giữ yên trấn lỵ, tích trữ lương thực cung ứng cho nhu cầu “Định Bắc” của chúa Nguyễn. Ông đã tích cực mở rộng sản xuất bằng cách quy dân khẩn hoang lập ấp, cho phép dân làm ăn trên đất hoang đã thành điền, sau mười năm nộp thuế cho nhà nước. Phần ruộng đất của nhà ông, ông cũng cho dân làm rẻ, đóng địa tô mức vừa phải. Nhờ vậy, tổng sản lượng lúa gạo của phủ Quy Nhơn lúc bấy giờ tăng lên vì quyền lợi cá nhân được kích thích. Quân đội mạnh lên vì “thực túc thì binh cường”.

     Ông còn là người có tầm nhìn xa, trông rộng, đóng góp lớn trong việc tìm kiếm và tiến cử nhân tài cho đất nước. Điển hình là việc tiến cử Đào Duy Từ – người sau này trở thành vị quân sư kiệt xuất của chúa Nguyễn. Không chỉ vậy, Cống Quận công Trần Đức Hòa còn được biết đến là người đã cưu mang các giáo sĩ dòng Tên tại Nước Mặn, góp phần đặt nền móng cho sự hình thành chữ Quốc ngữ – một di sản văn hóa quan trọng của dân tộc ta.

      Mộ của ông được lập tại làng An Đỗ, thôn Hy Văn, huyện Bồng Sơn (nay là thôn An Đỗ, xã Hoài Sơn, thị xã Hoài Nhơn) và xếp hạng di tích lịch sử cấp tỉnh năm 2005. Năm 2018, gia tộc Trần Đức xây dựng Nơi Tưởng niệm Cống Quận công Trần Đức Hòa trên đất Dinh, thuộc khu phố Tài Lương 3, phường Hoài Thanh Tây, thị xã Hoài Nhơn mang ý nghĩa tri ân và tôn vinh công lao to lớn của ông.

      Tại buổi lễ, thừa ủy nhiệm của lãnh đạo UBND tỉnh, đồng chí Tạ Xuân Chánh – Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao tỉnh đã trao Bằng xếp hạng Di tích cấp tỉnh đối với  Nơi Tưởng niệm Cống Quận công Trần Đức Hòa cho lãnh đạo thị xã Hoài Nhơn. Nơi Tưởng niệm này được bổ sung vào di tích Mộ Cống Quận công Trần Đức Hòa đã được xếp hạng di tích lịch sử cấp tỉnh vào năm 2005. Từ đây, cả hai điểm di tích được hợp nhất và công nhận chung dưới tên gọi: Mộ và Nơi Tưởng niệm Cống Quận công Trần Đức Hòa.

     Đồng chí Nguyễn Thị Phong Vũ dâng hương tại Di tích

    Phát biểu tại lễ đón nhận, đồng chí Tạ Xuân Chánh – Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao tỉnh yêu cầu Hoài Nhơn cần có kế hoạch bảo tồn và phát huy giá trị di tích trong thời gian đến.

     Nhân dịp này, Báo Người lao động cũng đã trao tặng 20 suất học bổng cho học sinh có hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn thị xã.

   Trao học bổng cho các học sinh

     Bí thư thị ủy Hoài Nhơn đánh trồng phát động Tết trồng cây

     Tại buổi lễ, đồng chí Phạm Trương – Bí thư thị ủy Hoài Nhơn đã đánh trống phát động phong trào trồng cây Tết Ất Tỵ 2025. Các đại biểu thực hiện nghi thức trồng cây xung quanh khu di tích.

     Trước đó, các đại biểu đã tổ chức lễ dâng hương dâng hoa tại Di tích lịch sử cấp Quốc gia Đền thờ danh nhân văn hóa Đào Duy Từ và dâng hương dâng hoa tại Nơi Tưởng niệm Cống Quận công Trần Đức Hòa.

Bí thư thị ủy tặng hoa cho gia tộc Trần Đức