Tuy không sánh bằng “thủ phủ” kiệu lớn ở Phù Mỹ nhưng hiện nay trên 3 cánh đồng kiệu ở hai 2 xã Hoài Châu và Hoài Châu Bắc (Hoài Nhơn) hàng trăm hộ dân đang hối hả vào vụ thu hoạch kiệu với nhiều niềm vui phấn khởi.

     Năm nay, do thời tiết diễn biến phức tạp đã làm cho trên 50% diện tích kiệu bị vàng rũ lá làm ảnh hưởng đến năng suất thu hoạch, nếu như những năm trước bình quân một sào kiệu trung bình cho từ 600-800kg kiệu thì năm nay chỉ còn khoảng hơn một nửa. Ông Trần Xuân Lãm ở thôn An Quý Bắc cho biết: “Do đặc thù thổ nhưỡng ở đây nên hàng năm bà con xuống giống bắt đầu từ giữa cuối tháng 7 âm lịch nhưng đến gần cuối tháng 8 mới có mưa vài đợt rồi lại tiếp tục nắng nóng gay gắt. Đến khi kiệu phát triển, thân cao 7-8cm thì trời lại đổ những đợt mua như trút nước làm cho phần lớn diện tích kiệu ở đây bị “no nước” dẫn đến năng suất thấp, mỗi sào chỉ thu được từ 350-400kg”.

     Theo thống kê, trên địa bàn 2 xã Hoài Châu và Hoài Châu Bắc hiện có khoảng 230 hộ dân trồng kiệu với diện tích hơn 18 ha tập trung tại các thôn thôn An Quý Bắc và An Qúy Nam (Hoài Châu) và Gia An Nam (Hoài Châu Bắc). Mặc dù năm nay kiệu không đạt sản lượng như vài năm trước nhưng giá mua sỉ tại ruộng từ 8.000 đến 9.000 đồng/kg, cao hơn năm 2014 từ 3.000 đến 3.500 đồng/kg nên phần nào đã bù lại phần thất thoát cho người dân. Bà Nguyễn Thị Thu Nhung - nông dân ở thôn An Quý Bắc phấn khởi chia sẻ: “Dù sản lượng đạt thấp nhưng chất lượng củ vẫn đảm bảo săn chắc, đồng đều nên không bị thương lái treo để ép giá như mọi năm. So với cây lúa và cây mì ở đây thì cây kiệu cho lãi suất cao hơn từ ba đến năm lần và cũng nhờ mấy sào kiệu mà năm nào gia đình tôi cũng có thêm một số tiền kha khá để trang trải vào những dịp tết”.

     Ở cánh đồng kiệu thôn Gia An Nam xã Hoài Châu Bắc, lão nông  Ngô Đức Dụng (72 tuổi) người có thâm niên hơn 10 năm trồng kiệu và dù đang ở tuổi trên “thất thập” nhưng ông vẫn giữ gần 5 sào kiệu để tăng thêm nguồn thu nhập mỗi khi “tết đến, xuân về”, ông Dụng trải lòng: “Vào những dịp cuối năm mà không có mấy sào kiệu thì vợ chồng già tôi không biết bán thứ gì để có đồng ra đồng vào sắm tết”. Được biết năm nay, kiệu ở đây nhổ tới đâu bán hết tới đây, giá tăng hơn 20% nên dẫu mới chỉ xuất bán ¾ diện tích kiệu  của gia đình nhưng ông Dụng đã có khoảng thu gần 15 triệu đồng.

     Ông Phan Ngọc Trương - Phó Chủ tịch UBND xã Hoài Châu cho biết: “Đất ở 2 thôn An Qúy Bắc và An Qúy Nam phần lớn là đất pha cát nên rất thích hợp để trồng kiệu và đây cũng là nguồn thu nhập chính của người dân nơi đây trong những năm qua”.

     Trên thực tế lâu nay, người trồng kiệu ở 2 xã Hoài Châu và Hoài Châu Bắc hầu hết là sản xuất theo phương thức truyền thống “đến hẹn lại lên” chưa có sự trợ giúp của các ngành chức năng và các tiến bộ khoa học kỹ thuật nên năng suất, chất lượng và hiệu quả kinh tế không cao. Tuy nhiên, củ kiệu ở vùng này được người tiêu dùng ở Đà Nẵng, Vũng Tàu, Đăk lắc, Đăk nông, Gia Lai, Kon Tum…đánh giá là có vị ngọt, không đắng và hăng như kiệu ở các địa phương khác nên rất ít khi bị “thừa hàng, dội chợ”.

     Bà Nguyễn Thị Chiến - Tư thương chuyên thu gom kiệu đi TP Hồ Chí Minh và các tỉnh Tây Nguyên ở xã Hoài Châu Bắc cho biết: “Hàng năm, tôi thu gom vài ngàn kg kiệu của bà con ở đây tiêu thụ. Kiệu ăn củ thì chuyển vào các tỉnh phía Nam, kiệu sử dụng cả củ lẫn lá thì chuyển lên các tỉnh Tây Nguyên. Đến thời điểm hiện nay thị trường tiêu thụ kiệu là “đỉnh điểm” nguồn cung ở đây chưa thể đáp ứng theo nhu cầu, giá nhích lên từng ngày nên bà con ai cũng vui”.

     “Những năm qua, chúng tôi cũng đã xác định Kiệu là cây trồng rất phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng ở địa phương nhưng chưa có điều kiện để phát triển thành vùng sản xuất chuyên canh. Vì vậy, trong thời gian tới, địa phương sẽ xây dựng phương án đề xuất lên cấp trên khoanh vùng quy hoạch các hộ dân trồng kiệu lại để sản xuất, nâng cao hiệu quả kinh tế cho bà con nông dân cũng như từng bước quảng bá thương hiệu sản phẩm kiệu của địa phương”. Ông Phan Ngọc Trương - Phó Chủ tịch UBND xã Hoài Châu khẳng định.